Beste buurtgenoten,
Nu
de klimaatconferentie in Glasgow alweer ten einde loopt, is het een
goed moment om je af te vragen wat wij als buurt kunnen doen.
Het gaat om een transitie naar schone productie en energie, zonder CO2-uitstoot en zonder giftige afvalstoffen.
Het
redden van onze planeet uit de klimaatcatastrofe waarin we zijn beland,
vergt een grootschalige inzet en aanpak. Die komt niet vanzelf, maar
kan worden bespoedigd door talloze initiatieven in wijken en dorpen.
Daarvan is dit er een. Wat is het grootste milieuprobleem dat we lokaal
en collectief veroorzaken, maar ook samen grotendeels op kunnen lossen?
De slechte luchtkwaliteit door houtstook.
Ik wil een buurtinitiatief beginnen met een gemeenschappelijk belang en doel:
Schone Berglucht! Van illusie naar praktijk.
Toen
ik in 1983 in Berg en Dal kwam wonen, sprak ik met de buurman over hoe
mooi we woonden tussen de bossen en in de schone lucht. "Dat heb je
mis," zei hij en hij ging met zijn vinger over een dorpel van een raam.
"De lucht is hier slechter dan elders omdat we alle roet van de
kolencentrale met westenwind over ons heen krijgen."
Nu, bijna 40 jaar verder, is de kolencentrale gesloten, maar de raamdorpels zijn viezer dan ooit.
Helaas wordt er steeds meer hout gestookt in onze buurt.
De
romantiek van een knapperende houtkachel, de aangename warmte van een
vuurkorf, BBQ’s, de misplaatste gedachte dat een pelletkachel goed zou
zijn voor het milieu.
In Glasgow ligt de nadruk op CO2 reductie,
maar het terugdringen van fijnstof, plastics en andere giftige door
mensen veroorzaakte stoffen is ook aan de orde. Fijnstof is niet alleen
een probleem va de landbouw of verkeer. Houtstook betekent naast
CO2-uitstoot vooral veel roet en fijnstof, die in het milieu komen en in
onze longen.
Houtstook blijkt nu al 25 % van de fijnstof-emissies
voor zijn rekening te nemen (Planbureau voor de Leefomgeving) en zes
maal zoveel fijnstof als al het personenautoverkeer bij elkaar uitstoot.
In
de praktijk gaat het om meer dan 25%, want in deze cijfers is het
stoken buiten en op terrassen niet meegenomen, noch de extra uitstoot
door slecht stoken (uit praktijkonderzoeken blijkt de daadwerkelijke
uitstoot veel hoger dan de theoretische, waarbij uitgegaan wordt van
ideale condities zoals goed stoken en droog hout).
In Europa sterven jaarlijks 400.000 mensen door slechte lucht. Dat is meer dan door Covid (235.000 in 2020)…
Als
er binnen of buiten gestookt wordt, is dat te vergelijken met meeroken.
Als je rook ruikt, rook je mee. Zoals meeroken van sigaretten
schadelijk is voor de gezondheid, is ook rook binnenkrijgen van de buren
schadelijk en voor sommigen met zwakke, beschadigde longen zelfs
gevaarlijk.
Ik ken ook in onze buurt mensen met een partner of
kinderen met kwetsbare longen, die toch stoken. Is dat onwetendheid of
niet willen weten? Het is blijkbaar moeilijk om het genot van stoken op
te geven..
Covid maakt duidelijk dat ventilatie enorm belangrijk
is. Maar dan wil je wel schone lucht binnenkrijgen en geen rook. Zeker
bij vochtig en mistig weer, wordt het steeds moeilijker om je huis te
luchten met schone lucht.
Rokers lopen meer risico op covid; zo ook
de bewoners van steden met slechte lucht. Nijmegen is bekend om zijn
slechte luchtkwaliteit; dat geldt helaas ook voor ons mooie Berg en Dal.
Maar
de belangrijkste reden om met houtstook te stoppen ligt in de
verantwoordelijkheid naar onze kinderen en de toekomstige generaties.
Zij zijn de erfgenamen van wat wij achterlaten. Laten we zoveel mogelijk
stoppen met vervuilen en ons inzetten voor de leefbaarheid van onze
mooie omgeving en planeet!
Wat willen we met “Schone Berglucht” gaan doen?
We
zullen dezelfde aanpak volgen als de verkeersactiegroep, die in de
jaren negentig zorgde voor de aanleg van drempels en andere
verkeersmaatregelen. Dat houdt in:
– inventariseren van de
problemen: waar, wanneer en hoe is er sprake van de ergste overlast;
buurtapp voor laagdrempelig melden;
– het objectiveren van deze klachten via metingen;
– het creëren en onderzoeken van het draagvlak voor gericht gemeentebeleid op dit vlak;
– indien genoeg draagvlak naar de gemeente met duidelijke beleidsvoorstellen.
Om
succesvol te zijn zal de groep enige jaren actief moeten zijn. De
verkeersgroep ondervond weerstand; de liefhebbers van auto’s wilden geen
drempels. Dit zal ook weerstand oproepen en de tegenstanders zullen
zeggen dat we tegenstellingen oproepen in de buurt. Maar deze
tegenstrijdige belangen bestaan en het is tijd dat de strijd voor een
goed leefmilieu ook op microniveau aangegaan wordt.
Wie wil meedoen via bewustmaking en acties?
Schone Berglucht! Van illusie naar praktijk.
Paul Kavelaars mail: schoneberglucht@gmail.com
Zie ook: https://schoneberglucht.blogspot.com/
Hier haalde ik mijn cijfers vandaan;
rechtstreekse download naar PDF.
